021
KISWAHILI
(Kwa Watahiniwa Walioko na
Wasiokuwa Shuleni)
1.0
UTANGULIZI
Fomati hii ya mtihani imetokana
na marekebisho yaliyo fanywa katikafomati ya mwaka 2008 iliyotolewa na Baraza
la Mitihani la Tanzania. Fomati hii inazingatia muhtasari wa somo la Kiswahili
wa mwaka 2010. Maboresho ya fomati yaliyofanyika yamelenga upimaji wa umahiri
unaozingatia viwango vya juu vya
kufikiri na hakuna mabadiliko katika mada zitakazopimwa.
2.0 MALENGO YA
JUMLA
Malengo ya jumla ya mtihani ni kupima
kwa kiwango gani mtahiniwaanaweza:
2.1 kuwasiliana kwa Kiswahili
fasaha katika fani mbalimbali za maisha;
2.2 kubaini viashiria vya
uthamini wa kiswahili kama sehemu muhimu ya utamaduni wa Tanzania
2.3 kuonesha ujuzi wa kudadisi na
kubuni masuala mbalimbali ya lugha na fasihi ya Kiswahili;
2.4 kutumia kazi za fasihi katika
maisha ya kila siku;
2.5 kutumia lugha ya Kiswahili
katika miktadha mbalimbali;
2.6 kubainisha njia mbalimbali za
ukuzaji na uenezaji wa Kiswahili ili kiweze kutumika kwa mawasiliano na nchi jirani
na kimataifa;
2.7 kujisomea maandiko mbalimbali
ya Kiswahili;
2.8 kujenga msingi bora na imara
wa kujifunza na kujiendeleza; na
2.9 kutumia Kiswahili kupata
maarifa, mwelekeo na stadi za kijamii, kitamaduni, kiteknolojia na kitaaluma kutoka ndani na nje ya nchi.
3.0
UJUZI WA JUMLA
Utahini kwa kutumia fomati hii
utazingatia upimaji wa ujuzi na utendaji wamtahiniwa katika:
3.1 kusikiliza na kuwasiliana kwa
Kiswahili sanifu katika miktadha mbalimbali;
3.2 kubaini viashiria vya
uthamani wa Kiswahili kama lugha ya Taifa;
3.3 kusoma maandiko mbalimbali ya
Kiswahili kwa ufanisi;
3.4 kuandika habari fupi na ndefu
kwa Kiswahili sanifu;
3.5 kusoma kwa ufahamu na kujisomea
ili kupata maarifa na kwa burudani;
3.6 kutumia lugha ya kifasihi
katika mawasiliano kwa kuzingatia stadi zote za lugha na;
3.7 kutafiti vipengele mbalimbali
vya lugha ya Kiswahili.
4.0
MAELEKEZO YA MTIHANI
Mtihani wa somo la Kiswahili
utafanywa kwa muda wa saa tatu (3). Mtihani utakuwa na karatasi moja (1)
iliyogawanyika katika sehemu A, B na C zenye jumla ya maswali 12.
Mtahiniwa atatakiwa kujibu jumla ya maswali 11 yenye jumla ya
alama 100.
Sehemu A itakuwa na
maswali mawili (2). Swali la kwanza litakuwa la kuchagua na
litakuwa na jumla ya alama 10. Swali la pili litakuwa la kuoanisha na
litakuwa na jumla ya alama 5. Mtahiniwa atatakiwa kujibumaswali yote.
Sehemu hii itakuwa na jumla ya alama 15.
Sehemu B itakuwa na
maswali sita (6) ya majibu mafupi. Swali la 3 na 4 yatakuwa na
alama nne (4) kwa kila moja ambapo swali la 5 - 8 yatakuwa na alama nane
(8) kwa kila moja. Mtahiniwa atatakiwa kujibu maswali yote. Sehemu hii
itakuwa na jumla ya alama 40.
Sehemu C itakuwa na jumla
ya maswali manne (4) ya insha. Mtahiniwa atatakiwa kujibu maswali
matatu (3). Sehemu hii itakuwa na jumla ya alama 45.
5.0 MADA ZA
KUTAHINI
5.1 Ufahamu
5.2 Sarufi
5.3 Utumizi wa Lugha
5.4 Uandishi
5.5 Maendeleo ya Kiswahili
5.6 Fasihi
Tanbihi
Orodha ya vitabu vya Fasihi
vitakavyotumika katika somo la Kiswahili ni
vilivyoidhinishwa na Wizara ya Elimu Sayansi na
Teknolojia.
